Het krantenartikel uit de Utrechtse Courant van 31-08-1929 hiernaast is jaren in onze familie bewaard geweest. Eerst door mijn grootmoeder van moederskant en daarna door mijn moeder. De reden is dat de naam van mijn grootvader, Wilhelmus Johannes Jansen, in dit artikel genoemd wordt. Althans, er is sprake van de heer Jansen uit Amsterdam en de heer de Vries uit Den Haag. Na het overlijden van mijn moeder kwam het in mijn bezit, samen met een aantal andere documenten waaronder overgangsbewijzen en een diploma van de "Kunstnijverheid teekenschool Quellinus". Deze school was één van de voorlopers van de huidige Rietveld Academie. Uit het diploma en de overgangsbewijzen blijkt dat mijn grootvader daar van 1904 tot en met 1907 decoratief beeldhouwen heeft gestudeerd. (Zie diploma).

Ik wist dat mijn grootvader beeldhouwer was geweest maar het was me nooit helemaal duidelijk wat hij nou eigenlijk precies gemaakt had. Thuis hadden we wel allerlei voorwerpen zoals een bordenrek, lepelrekjes en wandlampjes die hij uit hout had gesneden. Er stonden ook wat beeldjes: een clowntje, een indiaan en een gipsen profiel van mijn grootmoeder. Ook was er een marmeren inktstel en een tafeltje met een ingelegd marmeren blad. Toch waren dat duidelijk dingen die hij voor eigen gebruik had gemaakt. Mijn moeder heeft wel eens verteld dat hij, wat zij noemde "een broodbeeldhouwer" was. Geen scheppend kunstenaar maar een vakman die maakte wat anderen ontworpen hadden. Verder ging het verhaal dat hij gewerkt had aan het van Heutz monument en aan het gebouw van de Nederlandse Handel Maatschappij - jawel, het tegenwoordige Amsterdamse Stadsarchief, gebouw De Bazel. Over zijn werk aan het hoofdpostkantoor aan de Neude in Utrecht was ook wel eens gesproken maar het was verder wel duidelijk dat hij door zijn gezin vooral werd gezien als een ambachtsman en niet als een kunstenaar. Wat ik mij zelf nog van hem herinner - ik was 5 jaar toen hij overleed - is dat hij heel mooi kon tekenen. Als ik bij hem op schoot zat dan tekende hij vogels of andere dieren voor me.

Als je op internet gaat zoeken naar informatie over de beelden uit het artikel dan kom je heel wat tegen. Om te beginnen zijn deze beelden pas een aantal jaren na de opening van het postkantoor afgemaakt. Het gebouw is in 1924 geopend en op vroege foto's zijn deze beelden nog niet te zien. Wel zijn de stukken steen waaruit ze later gehouwen zijn al ingemetseld. (Zie foto). Uit kranteartikelen uit die tijd blijkt dat de beelden wel bij de oorspronkelijke bouwplannen hoorden maar later, evenals het glas in lood raam boven de ingang wegens bezuinigingen geschrapt zijn.(1)(2)(3) Tot ongenoegen uiteraard van de architect, Joseph Crouwel en de ontwerper van de beelden, Hendrik van den Eijnde. Dat de beelden en het glas in lood raam er uiteindelijk toch zijn gekomen is kennelijk te danken geweest aan particulier initiatief.(4) Op basis van de datum boven het hiernaast afgebeelde artikel mag men concluderen dat de beelden pas halverwege 1929 allemaal klaar waren. Wat opvalt is dat de meeste bronnen van den Eijnde niet alleen als de ontwerper van de beelden maar ook als de maker ervan aanduiden. Dat doet naar mijn mening mijn grootvader en de heer de Vries uit Den Haag te kort. Ze mogen de beelden dan als ambachtsman en naar ontwerp gemaakt hebben; het blijft toch wel erg knap. Wat dat betreft geeft het artikel hiernaast ze die eer wel.

Terug naar mijn grootvader, Wilhelmus Johannes Jansen (Enkhuizen, 11 september 1890 - Amsterdam 3 september 1958). Wat zou er kunnen kloppen van het verhaal dat hij gewerkt zou hebben aan beeldhouwwerken aan of in gebouw De Bazel en aan het van Heutz monument. Als hij vaker ontwerpen van Hendrik van den Eijnde heeft gemaakt dan kan dit voor gebouw de Bazel kloppen. Daarin zijn sculpturen aanwezig van van den Eijnde. Voor het van Heutz monument zou dit alleen kunnen kloppen als het gaat om het monument dat ooit in Batavia heeft gestaan want dat is ook van de hand van van den Eijnde. Ik weet echter dat mijn grootavder nooit in Nederlands Indië is geweest maar het zou natuurlijk kunnen dat onderdelen van dat monument in het atelier van van den Eijnde in Haarlem zijn gemaakt. Tussen de documenten van mijn moeder zat in elk geval een foto van iets wat op een monument lijkt. (Zie foto hier direct onder). Mogelijk is dat het deel van het monument dat mijn grootvader gemaakt heeft. Mocht iemand het herkennen dan zou ik dat graag vernemen.